farabi kimdir ne demek?

Farabi (872-950/951), tam adıyla Ebû Nasır Muhammed İbn Muhammed İbn Tarhan el-Fârâbî, Orta Çağ İslam dünyasının en önemli filozoflarından ve bilim insanlarından biridir. "İkinci Öğretmen" (Aristo'dan sonra) olarak anılır ve eserleri, İslam felsefesi, mantık, müzik teorisi, politika felsefesi ve bilim alanlarında büyük etkiye sahiptir.

Hayatı:

Farabi'nin hayatı hakkında kesin bilgiler sınırlıdır. Türk kökenli olduğu düşünülmektedir. Farsça konuşan bir bölgede doğmuş ve Bağdat, Harran, Halep ve Mısır gibi önemli İslam şehirlerinde eğitim almış ve yaşamıştır. Öğrenim hayatı boyunca birçok alanda uzmanlaşmış ve geniş bir entelektüel çevreye sahip olmuştur. Hayatının büyük bir kısmını Bağdat'ta geçirmiş ve burada Abbasi halifelerinin sarayında himaye görmüştür. Ancak saray hayatından çok, bilime ve çalışmaya vakit ayırmıştır. Halep'te de bir süre yaşamış ve burada vefat etmiştir.

Eserleri ve Düşünceleri:

Farabi'nin çok sayıda eseri mevcuttur. Bunların en önemlileri şunlardır:

• El-Medinetü'l-Fâzıla (Faziletli Şehir): Platon'un "Devlet" eserinden esinlenerek yazdığı, ideal bir toplumun nasıl olması gerektiğini anlatan önemli bir eserdir. Bu eser, siyasi felsefe alanında önemli bir yere sahiptir ve ideal bir devletin yönetimi, hukuku ve ahlakı üzerine fikirler sunar.

• Kitab el-Musiki'l-Kebir (Büyük Müzik Kitabı): Müzik teorisi üzerine yazılmış kapsamlı bir eserdir. Müzikle ilgili birçok kavramı ele alır ve müzikle insan ruhu arasındaki ilişkiyi inceler.

• Kitab el-Huruf (Harfler Kitabı): Mantık, dil ve dilbilim konularını ele alır.

• El-Ahlak el-Kebir (Büyük Ahlak Kitabı): Aristo'nun etik düşüncelerini yorumlar ve kendi ahlak felsefesini geliştirir.

• Kitab el-Mebadi' (İlkeler Kitabı): Mantık ile ilgili birçok konuyu ele alan bir eserdir.

Farabi, Aristoteles'in felsefesini İslam düşüncesine uyarlamış ve önemli yorumlar yapmıştır. Mantık ve metafizik alanlarında büyük başarılar göstermiş, politik düşünceye önemli katkılar sağlamış, müzik ve bilim alanlarında da eserler vermiştir. Onun felsefi sistemi, birçok müslüman düşünürü etkilemiş ve daha sonraki dönemlerdeki felsefi tartışmalara yön vermiştir.

Kısaca, Farabi Orta Çağ İslam dünyasının en önemli düşünürlerinden biridir. Felsefe, siyaset, mantık, müzik ve diğer bilim dallarına yaptığı katkılarla İslam düşüncesinin gelişimine önemli ölçüde katkı sağlamıştır ve günümüzde bile çalışmalarının incelenmeye ve tartışılmaya devam etmektedir.